نماز جعفر طیار

نماز جعفر طیار
با فضیلت ترین وقت خواندن نماز جعفر (طیار) روز جمعه هنگام بالا آمدن آفتاب است. می توان آن را از نافله های شب یا روز حساب کرد که هم برای او از نوافلش حساب شود و هم نماز جعفر (طیار)، کما این که در روایت آمده است پس با نماز جعفر نافله نماز مغرب را مثلا نیت می کند.
کیفیت نماز جعفر طیّار
این نماز چهار رکعت است که دو سلام دارد (دو تا دو رکعتی).
در هر رکعتی حمد و سوره می خواند، سپس پانزده مرتبه می گوید: «سبحان الله و الحمدلله و لا اله الّا الله و الله اکبر».
و همین تسبیح را ده مرتبه در رکوع و هم چنین ده مرتبه بعد از سر برداشتن از رکوع و هم چنین ده مرتبه در سجده اول و ده مرتبه بعد از سر برداشتن از آن و ده مرتبه در سجده دوم و ده مرتبه بعد از سر بلند نمودن تسبیحات را می گوید.
پس در هر رکعتی هفتاد و پنج مرتبه و مجموع آنها (در تمام چهار رکعت) سیصد تسبیح می شود.
حال اگر کسی می خواهد نماز جعفر را بخواند، اما فرصت کافی برای گفتن تمام سیصد مرتبه ذکر تسبیحات اربعه را ندارد، می تواند به همان مقدار که فرصت دارد بخواند و مابقی را پس از اتمام نماز، در هر حالتی که بود، به امید ثواب بخواند و اگر اصلا وقت برای گفتن تسبیحات اربعه ندارد، می تواند دو نماز دو رکعتی به نیت جعفر بخواند و ذکرهای تسبیحات اربعه را بعد از نماز در حال راه رفتن و یا در محیط کار به امید ثواب بگوید و یا اگر فرصتش به مقداری است که فقط می تواند دو رکعت از نماز را به صورت کامل بخواند می تواند آن دو رکعت را خوانده و بعد که فرصت پیدا کرد دو رکعت دیگر را بخواند. حال اگر تسبیحات اربعه را فراموش کرد بخواند، در صورتی که محلش نگذشته باشد باید آن را به جا آورد، اما اگر محل آن گذشته، نمازش صحیح است، ولی باید بعد از نماز هر مقداری را که فراموش کرد به امید ثواب قضا کند.
آداب نماز جعفر طیّار
1. از آداب نماز جعفر طیار این است که در رکعت اول بعد از حمد، سوره زلزال و در رکعت دوم سوره عادیات و در رکعت سوم سوره نصر و در رکعت چهارم سوره توحید خوانده شود.
2. مستحب است که در سجده دوم رکعت دوم، بعد از تسبیحات بگوید: «یا من لبس العزّ و الوقار، یا من تعطّف بالمجد و تکرّم به، یا من لا ینبغی التّسبیح الّا له، یا من احصی کلّ شیء علمه، یا ذا النّعمه و الطّول، یا ذا المنّ و الفضل، یا ذالقدره و الکرم، اسئلک بمعاقد العزّ من عرشک و منتهی الرّحمه بکتابک و بأسمک الأعظم الأعلی و کلماتک التّامّات ان تصلّی علی محمّد و آل محمّد و افعل بی کذا و کذا» سپس حاجتهایش را بگوید، به فارسی هم می تواند حاجاتش را درخواست کند.
3. بعد از فارغ شدن از نماز، مستحب است دعایی را که شیخ طوسی و سید بن طاووس از مفضل بن عمر نقل کرده اند بخواند.
مفضل می گوید: ابا عبدالله امام جعفر صادق ـ علیه السّلام ـ را دیدم نماز جعفر طیار را می خواند و دستهایش را بلند کرد و به این دعا خدا را خواند: «یا ربّ یا ربّ» تا نفس قطع شد، «یا ربّاه یا ربّاه» تا نفس قطع شد، «ربّ ربّ» تا نفس قطع شد، «یا الله یا الله» تا نفس قطع شد، «یا حیّ یا حیّ» تا نفس قطع شد، «یا رحیم یا رحیم» تا نفس قطع شد، «یا رحمان یا رحمان» هفت مرتبه، «یا ارحم الرّاحمین» هفت مرتبه. سپس گفت:
«اللّهمّ انّی افتتح القول بحمدک و انطق بالثّناء علیک و امجدک و لا غایه لمدحک و اثنی علیک و من یبلغ غایه ثنائک و امد مجدک و انّی لخلیقتک کنه معرفه مجدک و ایّ زمن لم تکن ممدوحاً بفضلک موصوفاً بمجدک عوّاداً علی المذنبین بحلمک تخلّف سکّان ارضک عن طاعتک و کنت علیهم عطوفاً بجودک جواداً بفضلک عوّاداً بکرمک یا لا اله الّا انت المنّان ذو الجلال و الإکرام».
سپس حضرت به من فرمود: «ای مفضل اگر حاجت مهمی داری این نماز را به جا آور و با این دعا (خدا را) بخوان و حاجتت را (از خدا) بخواه که خدا ان شاء الله برآورده می کند و به او اطمینان است».[1]
نماز جعفر طیار را می توان به نیابت برای مردگان و شهدا خواند و هم چنین می تواند بدون نیابت ثوابش را هدیه کرد. هدیه کردن ثواب نماز به روح اموات و شهدا، هم درجات آنها را زیادتر می کند و هم اجر خود انسان را بیشتر می گرداند و هر چه هدیه شونده مقامش بالاتر باشد، اجر هدیه کننده بیشتر می شود.
این نماز را به حساب نوافل شبانه روزی می توان گذارد، یعنی نافله را به این طریق می توان به جا آورد.[2]
در حدیث رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ آمده است در مقام کسی که نماز جعفر گزارد، اگر بر او مثل ریگ بیابان و کف دریا گناه باشد که می آمرزد مر او را حق تعالی.[3]

[1] . تحریر الوسیله، ج 1، ص 244.
[2] . تحریر الوسیله، ج 1، ص 245.
[3] . مفاتیح الجنان، ص 692.

انواع نمازهای مستحب

انواع نمازهای مستحب
نمازهای مستحب زیادند و به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند:
1. نوافل.
2. سایر نمازهای مستحب.
نافله های روزانه
1. نافله نماز صبح، قبل از نماز صبح، 2 رکعت.
2. نافله نماز ظهر، قبل از نماز ظهر ، 8 رکعت.
3. نافله نماز عصر، قبل از نماز عصر، 8 رکعت.
4. نافله نماز مغرب، بعد از نماز مغرب، 4 رکعت.
5. نافله نماز عشاء، بعد از نماز عشاء، 2 رکعت.[1]
نافله های شب:
1. هشت رکعت نماز شب.
2. دو رکعت نماز شفع.
3. یک رکعت نماز وتر.
بنابراین تعداد نافله ها 34 رکعت، دو برابر تعداد فرایض است.
بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله های شبانه روز بیشتر سفارش شده است.[2]

[1] . توضیح المسائل، م 764.
[2] . توضیح المسائل، م 764.
 

نمازهای واجب و مستحب

تعداد نمازهای واجب را برای شما می آوریم اما در مورد نمازهای مستحب چون تعداد آن ها زیاد است ،تنها نمازهای نافله را آورده و برای اطلاع بیش تر از بقیه نمازها شما را به مفاتیح الجنان ارجاع می دهیم.

نمازهاى واجب شش نماز است:

اول: نماز یومیه(نماز هایی در شبانه روز خوانده می شود وعبارتند از دو رکعت نماز صبح وچهار رکعت نماز ظهر وچهار نماز عصر وسه رکعت نماز مغرب وچهار رکعت نماز عشا).

دوّم :نماز آیات.

سوم: نماز میّت.

چهارم: نماز طواف واجب خانه کعبه .

پنجم: نماز قضاى پدرکه بر پسر بزرگ تر واجب است.

ششم: نمازى که به واسطه اجاره و نذر و قسم و عهد واجب مى‏شود

کیفیت نماز های یومیه:
دو رکعت نماز در وقت صبح خوانده می شود،به این کیفیت که: بعد از نیت،(دو رکعت نماز صبح می خوانم قربتا الی الله) تکبیره الاحرام(الله اکبر) گفته می شود . حمد وسوره را می خوانید و به رکوع می روید . ذکر رکوع می گویید .بعد از انجام رکوع دو سجده انجام می دهید و ذکر سجده می گویید . بعد از دو سجده برای رکعت دوم بلند می شوید . در رکعت دوم نیز حمد و سوره می خوانید .بعد از سوره قنوت می خوانید . رکوع و دو سجده را انجام می دهید.بعد از تمام شدن دو سجده، تشهد را می خوانید و سلام نماز را می خوانید و تمام می شود.

موقع اذان ظهرچهار رکعت نماز ظهر وچهار رکعت نماز عصرو موقع اذان مغرب سه رکعت نمازمغرب و چهار رکعت نماز عشاء بعد از نماز مغرب انجام می دهید.

کیفیت این نماز ها نیز در دو رکعت اول مثل نماز صبح است ،منتها در رکعت دوم بعد از خواندن تشهد ،برای رکعت سوم بلند می شوید، در نماز سه رکعتی در رکعت سوم بعد از دوسجده دوباره تشهد رامی خوانید و سلام نماز را می خوانید .در نماز های چهار رکعتی در رکعت سوم بعد از دوسجده برای رکعت چهارم بلند می شوید و بعد از دوسجده رکعت چهارم تشهد و سلام نماز خوانده می شود.
در نماز های سه رکعتی وچهار رکعتی در رکعت سوم وچهارم تسبیحات اربعه را (سبحان الله والحمد لله والله اکبر)بخوانید .

برای دانستن جزئیات مسئله نماز و واجبات نماز ، ارکان نماز، مسائل شک و سهو در نماز و مستحبات نماز، به رساله عملیه توضیح المسائل مرجع تقلید خودتان رجوع کنید.

نماز قضای پدر بر پسر بزرگ تر، درواقع قضای نماز های یومیه است که به مقداری که پدر نمازهایش را قضا نموده است، پسر بزرگ تر بخواند.

نماز اجاره نیز اگر مربوط به نماز های یومیه باشد ،قضای نماز های یومیه راشخصی که اجیر شده می خواند. اگر اجاره نماز مربوط به نماز آیات باشد ، نماز آیات را می خواند.

نماز نذر و طواف ، هرکدام به صورت دو رکعتی مانند نماز صبح خوانده می شود، فقط نیت آن ها فرق می کند ،مثلا به نیت نماز طواف یابه نیت نماز نذر خوانده می شود.

اما نماز میت: رکوع وسجود ندارد و درحقیقت دعا است که با کیفیت خاص خوانده می شود.به این ترتیب که بعد از نیت، پنج مرتبه تکبیر گفته می شود . بعد از هر تکبیر دعای خاصی گفته خوانده می شود .دعاهای نماز میت در رساله های عملیه توضیح المسائل بیان شده است.

نماز آیات : نماز آیات به واسطه چهار چیز واجب مى‏شود:
اول: گرفتن خورشید.
دوم: گرفتن ماه، اگر چه مقدار کمى از آن ها گرفته شود و کسى هم از آن نترسد.
سوم: زلزله، اگر چه کسى هم نترسد.
چهارم: رعد و برق و بادهاى سیاه و سرخ و مانند این ها در صورتى که بیش تر مردم بترسند که بنا بر احتیاط واجب باید براى این ها هم نماز آیات بخوانند

کیفیت نماز آیات: نماز آیات دو رکعت است و هر رکعت با پنج رکوع انجام می شود.

انسان نماز آیات را به چند کیفیت مى‏تواند بخواند:

«اول» آن که بعد از نیت، در هر قیامى پیش از رکوع یک حمد و یک سوره‏ تمام بخواند به رکوع برود ،بعد از گفتن ذکر رکوع سر از رکوع بردارد و دوباره حمد و سوره بخواند ،به رکوع برود تا پنج رکوع در هر رکعت کامل شود . بعد از رکوع پنجم در هر رکعت سر بردارد و به سجده برود که مجموعاً در هر رکعتى پنج حمد و پنج سوره مى‏شود . بعد از دوسجده در رکعت دوم، تشهد بخواند وسلام نماز را بخواند .

«دوم» آن که در هر رکعتى در قیام اول یک سوره حمد، بخواند و یک سوره را پنج قسمت کند .در هر قیامى یک قسمت آن را بخواند و به رکوع رود و دوباره سر از رکوع بردارد و ایستاده شود و قسمت دوم سوره را بخواند. به همین ترتیب تا در قیام پنجم، سوره تمام شود که در تمام نماز، دو مرتبه حمد و دو سوره تمام بخواند.

«سوم» آن که در رکعت اوّلى مثل صورت اوّلى در هر قیامى یک حمد و یک سوره تمام بخواند تا پنج حمد و پنج سوره ،در رکعت اوّلى خوانده شود و در رکعت دوم مثل صورت دوم عمل نماید که در قیام اول از آن، حمد را بخواند و سوره را بر پنج قسمت تقسیم کند و در هر قیام یک قسمت را بخواند وبه رکوع رود.(1)

نمازهای نافله های شبانه روزی عبارتند از:

1 - نافله نماز صبح، دو رکعت، قبل از نماز صبح؛

2 - نافله نماز ظهر، هشت رکعت،(چهارتا دورکعتی) قبل از نماز ظهر؛،

3 - نافله نماز عصر، هشت رکعت،(چهارتا دورکعتی) قبل از نماز عصر؛

4 - نافله نماز مغرب،چهار رکعت(دوتا دورکعتی)،بعد از نماز مغرب؛

5 - نافله نماز عشا، دو رکعت نشسته، بعد از نماز عشا؛

6 - نافله شب،یازده رکعت،پیش از اذان صبح، که هشت رکعت آن‏(چهارتا دورکعتی)«نافله شب‏»نام دارد، دو رکعتش به نام‏«شفع‏»،و یک رکعت دیگرش‏ به نام‏«وتر»است.

چون دو رکعت نافله عشا بنابر احتیاط واجب نشسته خوانده می شود، یک رکعت حساب می شود و جمع نافله های شبانه روز 34 عدد می شود.

در حدیث است :نمازهاى نافله، به منزله هدیه است و در هرصورت، پذیرفته مى‏شود.(2)

پی نوشت ها:
1. امام خمینی، توضیح المسائل،احکام نماز.
2. قصار الجمل، واژه النافله