حفظ سنت در تکیه تاریخی دربند/ تکیه‌ای ۲۰۰ ساله که ثبت ملی نشده است

 

 

تکیه ۲۰۰ ساله دربند آخرین تکیه از بخش شمالی شهر تهران است که تنها چند قدم با کوه دربند فاصله دارد؛ تکیه‌ای که بانیان حفظش اهالی محل هستند. اما در عین حال هنوز اقدامی برای ثبت ملی آن نشده است.

خیابان تویسرکانی نزدیک کاخ سعدآباد از سمت در شمالی را با تکیه معروف دربند می‌شناسند؛ تکیه‌ای که زمانی با ستون‌های چوبی سپیدار سرپا نگهداشته شده بود و در سالهای اخیر استحکام‌سازی شد. حتی برایش ستون‌هایی زدند که بتواند سقف را نگه دارد. دورتا دور تکیه هم حجره‌هایی است که تا همین چند سال پیش هر حجره به یکی از خاندان های تهرانی تعلق داشت. هنوز هم حجره‌های آن باقی مانده و در قسمت زنان یعنی طبقه دوم تکیه نرده‌های چوبی حفاظ آنهاست.

اگر در طبقه اول جایی برای نشستن خانم‌ها وجود نداشته باشد آنها به این حجره‌ها می‌روند و از بالا مراسم را نگاه می‌کنند این مراسم ممکن است عزاداری‌های ده روز اول محرم باشد و یا مناسبت ‌های شب اربعین و رحلت پیامبر.

در این تکیه تعداد علم و کتل وجود دارد که گهگاهی ممکن است آنهایی که قابلیت چرخاندن داشته باشند را در تکیه بگردانند وگرنه بسیاری از آنها بدون حرکت در سر جای خود قرار دارند و نشان می دهد که چه کسی آنها را اهدا کرده است. در کنار تمام این علم ها یک نخل سنتی چوبی نیز قرار دارد که مردم محله دربند به آن دخیل می‌بندند.

علم و نخل هویت این تکیه تاریخی است که در کنار نذری هایش در میان اهالی قدیمی تهران شهرت زیادی نیز دارد. این روزها هم میزبان بسیاری از تهرانی هایی است که برای شرکت در مراسم اربعین و رحلت پیامبر اکرم(ص) به این تکیه در رفت و آمدند. در بسیاری از مواقع نشستن در تکیه آرزوی خیلی از افرادی می شود که راه طولانی را برای شرکت کردن در مراسم آن طی کرده اند.

این تکیه تاریخی با وجود آنکه مردم محل معتقدند بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد ولی ۱۴۰ سال سند دارد با این حال هنوز به عنوان اثر ملی شناخته شده نیست. شاید به این علت که تغییرات انجام گرفته در آن کم نیست. از دو طبقه کردن تکیه گرفته تا نصب سقفی برای آن. چون تا حدود ۶۰ سال پیش سقف این تکیه مانند بسیاری از تکیه های قدیمی تهران را با چادر می پوشاندند.

در این باره، امید غفرانی مردم شناس تهرانی به خبرنگار مهر گفت: این تکیه تاریخی به همراه تکیه تجریش و نیاوران جز چند تکیه مهم و تاریخی تهران هستند که نقش زیادی در هویت بخشی به این کلانشهر را داشته و دارند. مردم در این تکایا دور هم چمع می شدند و در بسیاری از مواقع تصمیمات مهمی در آنها گرفته می شد. هنوز هم در میان تکایای قدیمی تکیه دربند مراجعه کنندگان خود را دارد. این مردم همچنان به تکیه دربند می روند تا در مراسم مربوط به عزاداری امام حسین علیه السلام شرکت کنند. این تکیه جز در زمان محرم و صفر در بسیاری از اوقات به روی مردم بسته است. شاید یکی از دلایل استحکام آن نیز همین باشد که مردم جز در چند روز از سال در مواقع دیگری به آن مراجعه نمی‌کنند.

این بنای تاریخی هنوز در فهرست میراث ملی ثبت نشده و کارشناسان میراث فرهنگی برای آن پرونده ای تشکیل نداده اند این درحالی است که تکایای هم دوره آن مانند تجریش و نیاوران ثبت شده اند. با این حال مردم محله دربند چه این تکیه ثبت شود یا نه حافظان آن هستند و درج شدن این اثر در حافظه ملی تنها اقدام اولیه برای حفاظت از آن است.

لوسیا

مراسم که در روز 13 دسامبر در سوئد برگزار می‌شود، جشن«لوسیای مقدس» است

برگزاری چنین رسمی اگر چه زمانی ریشه در مذهب داشته، امروزه فقط بهانه‌ای است که در تاریک‌ترین و سردترین شبهای سال، نور و روشنایی را به خانه‌ها آورند و فضای خانه را از شادی و عطر و گرما پُر سازند.  در روز 13 دسامبر اگر نه همه‌ی ما، که بیشتر ما،چه در محل کار و چه در مهد کودک و مدرسه‌ی فرزند یا فرزندانمان این ضیافت نور و گرما را در سرمای سرد زمستان این کشور، با همه‌ی تاریکی و طولانی بودنش در این فصل، تجربه کرده‌ایم و خاطره‌ای زیبا و به یادماندنی بخشی از ذهنمان را روشن و گرم نگهمیدارد و بوی عطر زعفران و شیرینی و نوشابه ی مخصوص  و شمعهای روشن، فضایی گرم و دلچسب را برایمان زنده می‌کند.

دخترانی که در لباس سفید بلند، تاجی از شمعهای روشن را بر سر دارند، با گامهای آهسته و زمزمه‌ی سرودی بر لب، خبر از رسیدن تاریکی شب می‌دهند. این ضیافت نور و گرما در هیچ زمان دیگری نمی‌تواند به این اندازه زیبا و دیدنی باشد و چه بهانه‌ی پسندیده‌ای برای شکافتن تاریکی و ورود به نور وگرما و شادی.

 لوسیا که بود؟

لوسیا دختری بود که در خانواده‌ای مرفه به دنیا آمد. محل تولد او شهر «سوراکوزا» در جزیره‌ی «سیسیل» در ایتالیا بود. در کودکی پدر خود را از دست داد و سرپرستی او را مادر عهده دار شد. لوسیا از همان کودکی در خلوت خود، عهد می‌کند که زندگی خود را وقف دیگران سازد و هرگز به ازدواج تن درندهد. اما مادر، در غیاب او به مردی ثروتمند و صاحب مقام قول می‌دهد که دخترش به ازدواج او درآید. دختر با تلاش بسیار این وصلت را به تاخیر می‌اندازد و از خدای خود می‌خواهد که این پیوند هرگز سر نگیرد.

در همین ایام مادر او سخت بیمار می شود. پزشکان از هرگونه مداوایی درمیمانند. «لوسیا» نذر می‌کند مادر خود را به زیارت «آگاتا»ی مقدس، که او نیز به  به خاطر باورها و اعتقاداتش به دست قیصر کشته شده بود، ببرد تا شاید که درمان شود.

به هنگام زیارت، ندایی غیبی به گوشش می‌رسد که: «خواهر من! چرا چنین درخواستی را از من می‌کنی؟ چیزی که تو خود نیز می‌توانی به او ببخشی!. اعتقاد و باور تو باعث نجات مادرت خواهد شد.»

به دنبال چنین معجزه‌ای و به پاس قدردانی، مادر عهد می کند که هرگز دخترش را شوهر ندهد و تمام وسایل و جهیزیه‌اش را به بینوایان ببخشد.

جوانی که قرار بود با لوسیا ازدواج کند از چنین پیشامدی شدیدا خشمگین شده و احساساتش جریحه دارمی‌شود و درپی انتقام برمی آید. پس نزد قیصر از او به جرم مسیحی بودن بدگویی می‌کند. بر«لوسیا» می‌شورند و در پی آزار و اذیتش برمی آیند. برای شکستن باورها و غرور ناشی از اعتقادات و باورهایش، او را به بدترین شکل تنبیه می‌کنند. قرار می‌شود که او را به یک روسپی‌خانه بفرستند و در طول راه مردمی که جمع شده‌اند، به بدترین شکل دشنام و ناسزا نثارش کنند. اما اسب گاری از رفتن بازمی‌ماند و ده ها مرد نیز قادر به کشیدن آن نمی‌شوند. راه دیگری برای نابود ساختن او می‌یابند. هیزمی فراهم می‌آورند تا بسوزانندش. اما توفیق نمی‌یابند. روغن داغ و جوشان رویش می‌ریزند، بدون آسیب نجات می‌یابد. ماموران خسته و خشمگین شده، سرانجام خنجری در گلویش فرو می‌برند تا او را به قتل برسانند. «لوسیا» با همان وضع باز هم نمی‌میرد تا این که کشیشی جامی را به او می‌دهد تا بنوشد و پس از نوشیدن آن، درمی‌گذرد. او در 13 دسامبر 304، به خاطر باورها و ایمانش، جان خود را از دست می‌دهد.

در مورد استفاده از تاجی از شمع که در این مراسم بر سر می‌گذارند چنین آمده که: می‌گویند «لوسیا» و دوستان مسیحی او به خاطر این که از آزار و اذیت رومی‌ها در امان باشند، زندگی مخفیانه را آغاز می‌کنند. آنها زندگی زیر زمینی را برمی‌گزینند. زمانی که «لوسیا» برای دوستانش غذا و نوشیدنی به این مخفیگاهها می برد، از آنجایی که راهروهای مخفیگاه تاریک بوده و با دو دستش غذا و مواد لازم را حمل می‌کرده، شمع را روی سر خود جاسازی می‌کرده است. سنتی که امروزه دختران تاجی از شمع روی سر خود دارند در حقیقت از این امر گرفته شده

نام لوسیاLucia   ، از واژه‌ی Lux لاتین به معنی نور و روشنایی می‌آید. به همین جهت او را فرشته‌ی محافظ چشم وبینایی نیز نامیده‌اند. افسانه‌های دیگری نیز در مورد این قدیسه‌ی ایتالیایی آمده‌است.

بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که مراسم «لوسیا» برمیگردد به تقویم «گرگوریان». طبق تقویم جدید، طولانی‌ترین شب 21 و22 دسامبر است. زیرا که این مراسم که در 13 دسامبر برگزار می‌شود، بر مبنای همان تقویم قدیمی «گرگوریان» است.

مراسم بزرگداشت «لوسیا» از قرن 18 یا سال 1800 شروع شد و در سال 1920 در تمام نقاط سوئد به اجرا درآمد. باید یادآور شد که رابطه ی بسیار نزدیکی بین مراسم بزرگداشت «لوسیا» و شب یلدا دیده می‌شود. در نوشته‌های مربوط به این مراسم آمده که: «این شب طولانی‌ترین و تاریک‌ترین شب سال است. آنقدر طولانی که حیوانات خانگی نیز صدایشان درمی‌‌آید. نیروهای اهریمنی و بدنهاد در این شب برای هرگونه آسیب رسانی به انسان و حیوان آماده اند. در همین راستا استفاده از هر وسیله ای که دارای چرخ باشد، ممنوع بود. از جمله آسیاب دستی، چرخ نخ‌ریسی و وسایل شبیه به آن. چنانچه کسی از این وسایل استفاده می‌کرد، مورد غضب «لوسیا» واقع می‌گردید.

در شمال سوئد این باور وجود داشته که «لوسیا» اولین همسر حضرت آدم بوده است. اجرای این مراسم در گذشته، کمتر شباهتی به مراسم امروزی داشتهاست. برگزاری این مراسم به شکل امروز، درحقیقت از سال 1927 آغاز شد. در این سال روزنامه‌ی Stockholms dagbladet این ابتکار را به دست گرفت که در خیابانهای شهر استکهلم دخترانی در هیئت «لوسیا» ظاهر شوند. سنت انتخاب «لوسیا» از بین کاندیداهای فراوان از همین تاریخ بنا گذاشته شد که پس از انتخاب، تاج مخصوصی را بر سر او می‌گذارند. مراسمی شبیه انتخاب دختر شایسته و نظیر آن.

می‌دانیم که سوئدیها پیرو مذهب پروتستان هستند. حال این که چرا این باورمندان پروتستانی این چنین شیفته‌ی برگزاری بزرگداشت «لوسیا»ی مقدس کاتولیکی هستند، درحقیقت ریشه در زیبایی مراسمی دارد که خود بهانه ای است برای آوردن نور، گرما، روشنایی و زیبایی به درون خانه های خود . آن هم در زمانی که بیشتر از هر وقت دیگر به آن نیاز است. یعنی وجود زمستانهای سرد و طولانی و تاریک کشورهای اسکاندیناوی.

مراسم رونمایی آلبوم «پایکوبان» برگزار شد

مراسم رونمایی آلبوم تصویری پایکوبان با حضور جمعی از هنرمندان و علاقمندان در خانه موسیقی برگزار شد. +در ادامه عکسهای «موسیقی ایرانیان» از این مراسم را دنبال کنید

پدر مرتضی پاشایی از انتشار آلبوم جدید وی خبر داد

بیش از یک ماه است از درگذشت زنده یاد مرتضی پاشایی خواننده محبوب پاپ می‌گذرد و این خواننده با ترانه های خود مانند برخی از هنرمندان همچون ناصر عبداهی برای همیشه در اذهان مردم خواهد ماند.خواننده بسیار محبوب کشورمان که بر اثر بیماری سرطان جان به جان آفرین تسلیم کرد  ودر مراسم با شکوه و بی سابقه ای در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

در خصوص اتفاقات رخ داده پس از فوت مرتضی با ناصر پاشایی پدر این خواننده فقید صحبت کردیم که در زیر پیش روی شماست:

چند وقتی از زمان درگذشت فرزند شما می‌گذرد. در این مدت چه بر شما گذشته است؟

مرتضی واقعا پسر بامحبتی بود و نبودنش ما را اذیت می‌کند. اما باید به یک موضوع اشاره کنم. آنچه برای ما اهمیت دارد و سبب آرامش خاطر می‌شود این است که هنوز هم وقتی به قطعه هنرمندان می‌روم مراسم زیارت عاشورا بر سر محل دفن پسرم در جریان است. این معنویت ما را آرام می‌کند و برای من تعجب‌برانگیز است احساسی که مردم برای مرتضی خرج می‌کنند.

حال مادر مرتضی چطور است؟

طبیعتا ناراحت است و نتوانست فوت پسر خود را باور کند اما مادر مرتضی اعتقادات بسیار قوی دارد و با نماز و مناجات به خود آرامش می‌دهد.

از فوتبالی‌ها چه کسانی در کنار شما بوده‌اند و اوضاع و احوال خانواده مرتضی را جویا می‌شدند؟

از لطف جامعه فوتبال ممنون هستم. افرادی مانند حبیب کاشانی و علی فتح الله زاده همیشه در کنار ما بوده‌اند و ما را فراموش نکرده‌اند.

مراسم خاصی برای بزرگداشت مرتضی برگزار شده که شما در آن دعوت شده باشید؟

 از امیر قلعه‌نویی ممنون هستم که بزرگداشت مرتضی پاشایی را برگزار کرد. در این مراسم نقاشی زیبایی از مرتضی کشیده شده بود و اکثر حاضران آن را امضا کردند و به ما هدیه شد و یادبود بسیار ارزشمندی برای ما است.

پس می‌شود گفت که پسر شما هنوز نزد اهالی ورزش فراموش نشده است؟

به هیچ عنوان. از تمام کسانی که به ما لطف داشته‌اند ممنون هستم. باور کنید محبت کردند و سعی داشتند آرامش خاطر من و مادر مرتضی باشند از حساب ما خارج شده است.

تلفن همراه اختصاصی مرتضی هنوز روشن است؟

از شما می‌خواهم این موضوع را منعکس کنید. در مراسم تشییع پیکر پسرم موبایل او به سرقت رفت و حالا هم نزد یکی از طرفدارهای مرتضی است. از این فرد درخواست می‌کنم که تلفن همراه پسرم را پس بدهد زیرا حاوی خاطرات ارزشمندی برای ما است. البته ما قصد داریم پس از مراسم چهلم پسرم، اقدامات قضایی را در این خصوص انجام دهیم.

چهلم مرتضی چه روزی است؟

از روی تقویم حدود سوم دی ماه می‌شود و دوستان لطف دارند و می‌خواهند مراسم مناسبی را در این خصوص برگزار کنند.

 

آهنگ منتشر نشده‌ای از مرتضی وجود دارد که کسی آن را نشنیده باشد؟

بله، در سیستم شخصی پسرم تعدادی آهنگ منتشر نشده وجود دارد و پس از برنامه چهلم اقدامات لازم در جهت انتشار این آلبوم را انجام خواهیم داد. دکتر منصور پاشایی عموی مرتضی است که از طرف ما مسئول تمام برنامه های خیریه، فرهنگی و تهیه فیلم و آلبوم‌های منتشر نشده مرتضی است. البته برادر مرتضی هم در این خصوص فعالیت‌های زیادی دارد.

آلبوم چه زمانی منتشر می‌شود؟

اواخر فروردین ۱۳۹۴ آلبوم جدید مرتضی را منتشر خواهیم کرد و فکر می‌کنم استقبال خوبی هم از آن بشود. البته حدود یک سال قبل مراسمی هم با حضور مرتضی در سالن برج میلاد برگزار شد که حدود ۱۵ دوربین از مراسم فیلمبرداری کردند و به حالت کنسرت دسته‌جمعی با تعداد زیادی از خواننده‌هاست. این فیلم هم به لطف دوستان در اختیار ما است و فکر می‌کنم همان اواخر فروردین این فیلم را هم منتشر کنیم.

اربعین حسینی در فدامی

عن النبی(ص) قال: ... «وَ هِی أطْهَرُ بُقاعِ الْأرْضِ وَ أعْظَمُها حُرْمَةً وَإِنَّها لِمَنْ بَطحاءِ الْجَنَّة؛

پیامبر(ص) می‌فرمایند: کربلا پاک‌ترین بقعه روی زمین و از نظر احترام بزرگ‌ترین بقعه‌ها است و الحق که کربلا از بساط‌های بهشت است».

(بحارالانوار/ج98/ص115)

           

مراسم های اربعین حسینی در شهر فدامی

- جمعه شب مراسم عزاداری در مسجد جامع همراه با نماز جماعت

- دسته زنجیر زنی / شنبه 22/9/93 ساعت 8:30 صبح از حسینیه ابوالفضل به طرف فلکه شهدا

همچنین نماز ظهر به جماعت در حسینیه حضرت ابوالفضل (ع) برگزار میگردد

- مسولان حسینیه اعظم نیز قصد دارند روز شنبه مراسم عزاداری به مناسبت اربعین حسینی و یادبود سید محمد نجف آبادی (خادم سابق حسینه اعظم) برگزار کنند / که این مراسم از دو راهی شهرک بستان به سمت مقبره سید محمد نجف آبادی برگزار میشود//

در ضمن وسیله رفت و برگشت در حسینیه مذکور فراهم میباشد(ساعت حرکت - 8:30 صبح)

                                       <<التماس دعا>>