پرسشی از دکتر پروین منصوری متخصص پوست و مو
چگونه پیری پوست را به تاخیر بیندازیم؟
سوار تاکسی مخصوص بانوان شدم و توجهم به دست‌های خانم راننده جلب شد. خودش خیلی جوان بود اما دست‌هایش خشک و چروکیده. دستکش نخی‌ای را که خریده بودم، باز نکردم و آن را همراه کرایه به خانم راننده دادم و گفتم: «آفتاب پوست دستتان را خراب می‌کند؛ دستکش بپوشید.» خندید و گفت: «اهل این سوسول‌بازی‌ها نیستم. کار ما از زیبایی گذشته عزیزم!» تشکر کرد و پیاده شدم...
همان موقع به ذهنم رسید از متخصصان سلامت بپرسم آیا این نکته حفاظت از پوست فقط از منظر زیبایی اهمیت دارد یا برای سلامتی پوست هم حیاتی است. چقدر اهمیت می‌دهید؟ این‌گفت‌وگوی خواندنی با دکتر پروین منصوری، متخصص پوست و مو و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، حتما نظرتان را تغییر می‌دهد. امیدوارم آن خانم راننده هم این گفت‌وگو را بخواند.
سلامت: بعضی از خانم‌ها با اینکه به زیبایی دست‌هایشان اهمیت می‌دهند و در پی مانیکور ناخن و کاشت آن هستند، وقتی در جمعی می‌روند و به پوست دست دیگر افراد نگاه می‌کنند، متوجه می‌شوند نسبت به همسن و سال‌هایشان، پوست پیرتری دارند. چرا؟
پیری پوست دست، تظاهر عواملی است که پیری وابسته به سن را به تعویق می‌اندازد یا برعکس آن را زودرس می‌کند. مهم‌ترین دلیل شکسته شدن رشته‌های کلاژن پوست و تخریب رشته‌های الاستیک آن و در یک کلام چین‌وچروک، نور خورشید است. همانطور که بارها هم گفته شد، محافظت از نور، پیری ناشی از نور را به تعویق می‌اندازد و باعث می‌شود این عامل به عوامل ایجاد پیری ناشی از سن افزوده نشود. شما نمی‌توانید انتظار داشته باشید پوست دستتان با پوست دست مادربزرگتان، (هر چند تمام نکاتی را که الان ذکر می‌کنم رعایت کرده باشد) یکسان باشد. اگر جوان هستید، سعی کنید پوست دستتان را بکشید، احتمالا یا کشیده نمی‌شود یا اگر هم کشیده شود، تا آن را رها کنید بلافاصله به حالت اول برمی‌گردد. اگر همین کار را با پوست دست مادربزرگتان انجام دهید احتمالا به علت کم‌شدن خاصیت الاستیسیته و کاهش توان رشته‌های آن در پوست، پوست شکل می‌گیرد و پس از رها کردن مدتی طول می‌کشد تا به حالت اول برگردد. پیری ناشی از سن گریزناپذیر است ولی با رعایت نکاتی، می‌توان آن را به تاخیر انداخت.
سلامت: منظورتان از عواملی که پیری ناشی از سن را به تاخیر می‌اندازند، چیست؟
تغذیه مناسب حاوی همه گروه‌های غذایی به‌خصوص میوه‌ها و سبزی‌های تازه، پرهیز از نور آفتاب و حفاظت کامل از پوست با لباس‌های مناسب و ضدآفتاب‌ها، خواب کافی، پرهیز از استرس و تنش‌‌هایی که گاهی خودمان باعث آن می‌شویم، هوای سالم، ترک سیگار، قلیان و مصرف مایعات کافی. امروزه محققان معتقدند که تغذیه سالم، ورزش و خواب کافی مساوی است با بدنی سالم و پوستی زیبا و نیازی به مصرف ویتامین‌های گوناگون نیست.
سلامت: پس اینکه می‌گویند پوست خود را با فلان کرم تغذیه کنید یا میوه‌هایی را روی پوست بمالید، درست نیست؟
مالیدن میوه‌ها روی پوست امکان ایجاد حساسیت را بالا می‌برد بنابراین کار درستی نیست. امروزه مواد موثره ویتامین‌های موجود در میوه را به طور پایدار و در فرمول‌هایی خاص به صورت کرم تهیه می‌کنند. این کرم‌ها گاهی به دلیل داشتن خواص درمانی به‌وسیله پزشک هم تجویز می‌شوند. لایه سطحی پوست، رگ خونی ندارد و مواد مغذی از لایه زیرین یعنی درم، به آن می‌رسد. یعنی با تغذیه صحیح خون هر آنچه لازم است به پوست می‌رساند. مواد ضروری‌ای مثل پروتئین، آهن، روی، انواع ویتامین‌ها و ....
سلامت: درباره پوست دست چه توصیه‌هایی دارید؟
شما در روز بارها دست‌ها را با انواع شوینده‌ها می‌شویید. بسیاری از خانم‌ها حتی دستکش هم به دست نمی‌کنند و انتظار دارند این مواد پوستشان را خراب نکند. حتی آب به‌تنهایی می‌تواند باعث خشکی پوست شود. نه فقط هنگام کار با شوینده‌ها، بلکه در همه زمان‌هایی که مشغول کار روزانه هستید، دستکش بپوشید، یادتان نرود خشکی پوست باعث می‌شود عوامل فیزیکی و میکروبی به پوست وارد شوند و پوست چروکیده می‌شود. وقتی از خانه خارج می‌شوید، دست‌ها را از آفتاب محافظت کنید یعنی دستکش مناسب فصل دست کنید و در تابستان کرم ضدآفتاب به خصوص زینک‌اکسید بمالید چون سرما و گرما هر دو به پوست دست آسیب می‌رسانند.
یک نکته مهم دیگر این است که خانم‌ها مخصوصا دخترخانم‌های جوان باید از برنزه کردن پوست که امروزه مد شده، پرهیز کنند. شنا در استخر روباز نیز کار صحیحی نیست. لکه‌های قهوه‌ای که به مرور با افزایش سن زیادتر می‌شوند، علامت پیری ناشی از نور هستند. دقت کنید 3 عامل در ایجاد لکه‌های پوست موثر است؛ افزایش سن، ژنتیک و تماس با آفتاب. احتمالا حالا متوجه زیان‌های این کار نمی‌شوید و با قرار گرفتن در معرض آفتاب، از رنگ جدید پوستتان لذت می‌برید اما بعدها عوارض آن را خواهید دید و کاری هم نمی‌توان کرد.
سلامت: بهطور کلی نمای پیری دست چیست؟
برجسته شدن رگ‌های پشت دست، بروز لکه‌های قهوه‌ای، کاهش قابلیت ارتجاع و نازکی پوست.
سلامت: اما رگ‌های پشت دست برخی جوان‌ها هم بیرون زده است. چرا؟
وقتی چربی زیر پوست کم شود، برای مثال فرد بهطور ناگهانی وزن کم کند یا رژیم‌های غلط بگیرد و یا کسانی که به?طور ژنتیکی پوست نازک‌تری دارند، پیری زودتر خود را نشان می‌دهد. البته این افراد باید از نظر بیماری انسدادی رگ‌ها بررسی شوند. بعضی مشکلات نادر ارثی هم وجود دارند که نمای پیری به دست می‌دهند.
سلامت: رگ‌های بیرون زده درمانی ندارند تا پوست پیر به نظر نرسد؟
راستش را بخواهید درمانی وجود ندارد ولی از چربی خود فرد یا از ترکیب‌هایی که خاصیت پرکنندگی دارند مانند اسیدهیالورونیک برای بهبود نمای آن استفاده می‌شود. توصیه می‌کنم از مصرف خودسرانه بعضی داروها مانند کورتون که باعث کم شدن چربی پوست و برجسته شدن عروق می‌شود، خودداری کنید. البته بعضی بیماری‌های داخلی با نازک شدن پوست و تخریب رشته‌های آن همراه‌اند و باعث گشادی جدار عروق و نمایان شدنش می‌شوند.
سلامت: قدیمی‌‌ها از گلیسیرین برای مرطوب‌کردن پوست دستشان استفاده می‌کردند ولی معتقدند به مرور رنگ پوست را سیاه می‌کند. آیا این عقیده درست است؟
از بهترین مرطوب‌کننده‌های پوست وازلین است اما این ترکیب نفتی است و اگر خوب تهیه نشود امکان سیاه شدن پوست دست وجود دارد. گلیسیرین هم ترکیب خوبی است و امروزه به بیشتر کرم‌ها ترکیب‌های آن افزوده می‌شود. بهترین زمان استفاده از مرطوب‌کننده‌ها، بلافاصله پس از شستشوی دست و زمانی است که هنوز رطوبت دارد. با این کار آب به طبقه شاخی پوست نفوذ می‌کند و چروک‌ها کمی صاف می‌شوند. اگر ظرف 1 تا 3 دقیقه مرطوب‌کننده را بمالید، لایه محافظی تشکیل می‌شود و 11 تا 24 ساعت رطوبت پوست را نگه می‌دارد و پوست شاداب می‌ماند.
راز اول:
تمامی آنچه به منظور خوشحالی و خوشبختی واقعی بدان نیاز داریم، در درون ماست.
راز دوم:
تصویر ذهنی درست از خود، ما را به حقیقت زندگی هدایت می‌کند. هر انسانی، یک تصویر ذهنی از خود دارد که من کیستم و چه می‌توانم انجام دهم. تصویر ذهنی هر انسانی، پایه‌ی اصلی شخصیت و رفتارهای اوست. به‌عبارت دیگر، تصویر ذهنی ما از خود، نشانه‌ای از احساس فضیلت و بزرگی ماست و نشان‌می‌دهد که چه کارهایی از ما ساخته است و چه کارهایی از ما ساخته نیست. انسان‌ها حقیقت زندگی را با تصویرهای ذهنی خود می‌سازند. آری تصویر ذهنی زیبا از خود، موفقیت‌ها را می‌سازد و موفقیت‌ها، باعث بهتر شدن تصویر ذهنی انسان از خود می‌گردد. تصویر ذهنی ما از خودمان، نمادی از مجموعه‌ی باورهای ما در فضای زندگی است.
راز سوم:
هدف زندگانی، آن است که تمام توانایی‌های بالقوه‌ی خود را به‌عنوان یک انسان خود‌شکوفا بشناسیم و آنها را شکوفا کنیم و بهترین خویشتن خویش را از خود ظاهر کنیم و به بیش‌ترین رشد و شکوفایی برسیم.
راز چهارم:
تغییر در وجود، نه‌تنها ممکن و میسر است بلکه اجتناب‌ناپذیر است زیرا تا ما تغییر نکنیم، زندگی‌مان تغییر نمی‌‌کند. انسان‌های سعادتمند، مرتباً می‌شوند و می‌روند زیرا تا نشوی، نمی‌شود و تا نروی، نمی‌رسی.
راز پنجم:
تمام مشکلات، موانع و مصائب زندگی، در‌واقع درس‌هایی هستند که به انسان می‌آموزند و انسان را می‌سازند. آنها فرصت‌هایی در لباس مبدل‌اند. حتی گاهی مشکلات، الطاف خفیه‌ی خداوند هستند که باعث رشد و شکوفایی انسان می‌شوند. پس آنها را گرامی بداریم و از آنها بیاموزیم.
راز ششم:
2- حذف وعده غذایی صبحانه: شروع فعالیت‌های روزانه بدون خوردن صبحانه و با معده خالی، بدن را بیش از ضرورت تحت استرس قرار می‌دهد. بنابراین مصرف این وعده غذایی که شامل غلات، پروتئین، مواد لبنی و میوه می‌شود در اولین ساعات روز و پس از بیدار شدن از خواب می‌تواند فرد را تا پایان روز پرانرژی نگه دارد.
3- کاهش مصرف مایعات: از دست رفتن آب بدن فرآیند متابولسیم را کندتر می‌سازد. با نوشیدن مقدار آب کافی، عملکرد سیستم ایمنی بدن بهبود می‌یابد. همچنین باید به این نکته توجه داشت که نوشیدن آب پس از مدتی خسته‌کننده می‌شود به همین دلیل گنجاندن مواد خوراکی آبدار در وعده‌های غذایی ضروری است.
4- نوشیدن بیش از حد قهوه: یکی از راه‌های کسب انرژی بیشتر، کم کردن میزان مصرف کافئین و شکر است. نوشیدن قهوه به فرد احساس کاذب انرژی می‌دهد اما در اواخر روز دردسرساز می‌شود و به افزایش احساس خستگی می‌انجامد.
5- خیره شدن به صفحه مانیتور: استراحت ندادن به چشم‌ها موجب سردرد، خستگی و تاری دید می‌شود. برای پیشگیری از خستگی چشم‌ها می‌توان هر 20 دقیقه یک بار مدت 20 ثانیه روی خود را به سمت یک شیء دیگر برگرداند.
6- مصرف کربوهیدرات‌های نامناسب: گنجاندن کربوهیدرات‌های طبیعی و غیرفرآوری شده همچون غلات، میوه‌ها و سبزیجات یکی از شیوه‌های موثر کسب انرژی است. زمانی که فرد میزان کافی کربوهیدرات سالم و طبیعی مصرف نکند مغز مجبور می‌شود انرژی مورد نیازش را از ماهیچه‌ها دریافت کند و این امر موجب خستگی بیشتر می‌شود.
7- داشتن زندگی به‌هم‌ریخته و آشفته: خانه شلوغ و ذهن آشفته به یک اندازه عامل خستگی ذهنی و جسمی هستند.
8- کم‌تحرکی یا فعالیت بدنی شدید: هر ساعت یکبار به خود استراحت کوتاهی دهید، حرکات کششی سبک انجام داده یا در فاصله زمانی کوتاهی پیاده‌روی کنید. همچنین لازم است از انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین در شروع کار خودداری کنید چرا که موجب می‌شود بدن مقدار زیادی هورمون استرس ترشح کند.
9- کمبود استراحت: فعالیت‌های روزانه خود را به گونه‌ای دسته‌بندی کنید که مدت زمان کافی برای استراحت کردن داشته باشید.
10- ارتباط با افراد افسرده و مضطرب: روابط اجتماعی می‌تواند تاثیر چشمگیری بر رفتار و ذهن فرد داشته باشند. اگر فکر می‌کنید در زندگی‌تان افرادی وجود دارند که موجب می‌شوند شما افسرده و خسته شوید در رابطه‌تان با آنان تجدیدنظر کنید.
این نوشتار درباره مغناطیس است. برای دیدن موادی که میدان مغناطیسی درست می‌کنند آهنربا را ببینید. برای دیدن میدان‌هایی که ناشی از جریان و آهنربا است میدان مغناطیسی را ببینید.
مغناطیس واژه‌ای است که برای نشان دادن پاسخ میکروسکوپی ماده به میدان مغناطیسی بکار می‌رود؛ و فاز مغناطیسی ماده را نسبت به این پاسخ دسته‌بندی می‌نماید. برای نمونه شناخته‌شده‌ترین فاز مغناطیس فرومغناطیس است که در آن ماده میدان پایدار مغناطیسی رادر خود ایجاد می‌کند. نیکل، کروم، آهن، گادولینیوم وآلیاژهایشان ازین دسته‌اند. البته همهٔ مواد پاسخی در برابر میدان مغناطیسی ار خود نشان می‌دهند. برخی مانند پارامغناطیس جذب میدان می‌شوند و برخی دیگر ماننددیامغناطیس از میدان رانده می‌شوند. برخی دیگر هم رفتارهای پیچیده‌تری دارند. اثر میدان بر برخی مواد قابل چشم‌پوشی است که آنها را نامغناطیس می‌نامند. آلومینیوم،مس، آب و گاز‌ها ازین دسته‌اند.
یک ماده می‌تواند چندین فاز (حالت) مغناطیسی را دارا باشد زیرا دما، فشار و شدت میدان بر فاز (یا همان حالت) مغناطیسی تاثیرگذار است.
نوشتار اصلی پیشینهٔ مغناطیس
ارسطو و طالس را می‌توان نخستین کسانی دانست که دربارهٔ مغناطیس گفتگو داشته‌اند. البته در همین زمان (۶۰۰ پیش از میلاد) پزشک بنام هندی سوشروتا، آهنربا رادر جراحی بکار می‌برده‌است.
در نوشته‌ای در سده چهارم پیش از میلاد در چین از نوعی سنگ آهنربا صحبت شده‌است. همچنین در نوشته‌های چینی بین سال‌های ۲۰ تا ۱۰۰ پس از میلاد نیز آمده که این گونه سنگ سوزن را می‌رباید. شن‌کوا دانشمند برجستهٔ چینی (۴۱۰ تا ۴۷۴ خورشیدی) نخستین کسی بود که به ویژگی جهت‌دار بودن میدان در سوی شمال حقیقی/موقت درستاره‌شناسی پی برد و قطب‌نما را ساخت.
الکساندر نکام دانشمند انگلیسی نخستین اروپایی بود که در سال ۵۶۶ خورشیدی(۱۱۸۷ میلادی) به شرح مغناطیس پرداخت. در ۶۴۸ خ (۱۲۶۹ میلادی) پیر پلرین دمریکورتنخستین مقاله در شرح ویژگی‌های آهنربا را نوشت. اشرف دانشمند یمنی ۱۳ سال پس از آن به بررسی ویژگی‌های آهنربا و قطب‌نما پرداخت.
در ۹۷۹ خ (۱۶۰۰ م) ویلیام گیلبرت نمونه‌ای از کره زمین بنام ترلا ساخت و با آن اثبات کرد که زمین خود سرچشمه نیروی مغناطیس است (پیش ازین باور این بود که سرچشمه نیروی مغناطیسی ستاره قطبی است)
رابطهٔ الکتریسیته و مغناطیس بوسیلهٔ اورستد دانمارکی در سال ۱۱۹۸ خ با دیدن انحراف قطب‌نما در نزدیکی جریان بطور اتفاقی اثبات شد. آمپر فارادی و گوس این موضوع را پیگیری کردند. ماکسول با معادلات خود رابطه بین مغناطیس الکتریسیته اپتیک را در قالب الکترومغناطیس ارایه داد. انیشتن قانون نسبیت ویژه را در دستگاه مرجع لختپیشنهاد داد.
الکترومغناطیس همچنان در کنار نظریه‌هایی مانند نظریه گاج، الکترودینامیک کوانتومی،خط فاصله، مدل استاندارد (ذرات بنیادی) به پیشرفتش ادامه می‌دهد.
همچنین ببینید: ممان مغناطیسی
در مقیاس کلان رابطه بین ممان زاویه‌ای و مغناطیس بوسیلهٔ اثر انیشتن-دهاس (چرخش با مغناطیسی کردن) و اثر بارنت (مغناطیسی شدن با چرخش) بیان می‌شود.
در مقیاس خرد این رابطه با نسبت ژیرومغناطیس (نسبت ممان مغتاتیسی به ممان زاویه‌ای) بیان می‌شود.
مغناطیس دارای دو سرچشمه‌است:
× جریان الکتریکی (بطور کلی بار الکتریکی) که میدان پدید می‌آورد. (روابط ماکسول را ببینید)
× بسیاری از ذرات ممان‌های مغناطیسی ذاتی (اسپین) دارند (همانطور که هر ذره‌ای جرمو بار دارد، ممان مغناطیسی هم دارد که می‌تواند صفر باشد)
در مواد مغناطیسی سرچشمهٔ مغناطیس چرخش اربیتالی زاویه‌ای الکترون به دور هستهو همچنین ممان ذاتی خود الکترون است (ببینید: ممان دوقطبی مغناطیسی الکترون). سرچشمه‌های دیگری نیز وجود دارند که کم اهمیت‌ترند مانند ممان مغناطیسی هسته که هزار بار کم اثرتر از اثر الکترون است.
الکترون‌ها آرایشی دارند که ممان‌هایشان همدیگر را خنثی می‌کنند بدین گونه که ممان‌های با علامت مخالف باهم جفت می‌شوند (بر اساس اصل طرد پاولی. ببینید:پیکره‌بندی الکترون) یا زیرلایه‌های الکتروتی پر می‌شوند. اگر پیکره‌بندی الکترون به گونه‌ای باشد که لایه‌های الکترونی پر نشوند یا الکترون جفت‌نشده وجود داشته باشد، جهت‌گیری اتفاقی الکترون باز هم اثر مغناطیسی را خنثی می‌کنند.
گرچه که گاهی (بطور ناگهانی یا با کاربرد میدان بیرونی) ممان‌ها همسو شده و میدان مغناطیسی پدیدار می‌گردد.
رفتار مغناطیسی ماده وابسته به ساختار ماده (بویژه پیکره‌بندی الکترون) و دما می‌باشد (در دمای بالاتر همسو شدن ممان‌ها سخت‌تر است).
ادامه مطلب...
