عقیق سنگی بسیار پربرکت و سرشار از خواص می باشد که در روایات زیادی بر اهمیت آن تاکید شده است. در گذشته بسیاری از ائمه معصومین و پیامبران از این سنگ به عنوان نگین انگشتر استفاده نموده و بر خواص و اهمیت آن در گشایش روزی و دفع بلایا تاکید می نمودند. در این میان عقیق یمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. سنگ عقیق در کشورهایی همچون یمن، هندوستان، ایران و چین در رنگ های گوناگون از جمله قرمز، زرد و سفید یافت می شود.هدف از این پژوهش بررسی تمام موضوعات مربوط به سنگ عقیق است و تلاش شده که در حد امکان به سوالات مطرح شده در این زمینه پاسخ داده شود و مومنین را به داشتن این سنگ با ارزش مادی و معنوی، ترغیب نماید.
تعریف سنگ عقیقعقیق یک قسم کوارتزی بی شکل به رنگ های مختلف می باشد. نوع مرغوبتر آن به رنگ سرخ یا آلبالویی است، یک قسم آن معروف به عقیق یمنی یا یمانی است، بیشتر نگین انگشتر می کنند(۱).در تعریف دیگری از عقیق این گونه بیان شده است:عقیق به انگلیسی echite ، agate به عبری aqiq ، به هندی hakik ، به آلمانی achate .واژه عقیق از نام متشابه عبری به معنی موی نوزاد گرفته شده، چون کودک دارای موی زرد عقیقی رنگ است. بنابراین همه گمان ها که نام عقیق از روی نام رودی به همین نام در ایتالیا و جز آن گرفته شده بی اساس و بی ارزش می شود. این کانی یا گوهر یکی از گونه های کانی کلسدون (خود گونه ای از در کوهی) است که گاهی دارای توده پیازی سان (یا تودرتو) با دوایر نسبتا متحد المرکز است. عقیق دارای ترکیبی خیلی نزدیک به کوارتز است ولی سختی آن یک دست نیست یعنی گاهی سخت و گاهی نرم حس می گردد، به ویژه به هنگام تراش و کار پرداخت. دلیل این که لایه های عقیق یک در میان سخت و نرم است و می توان آن را با رنگ کردن تمیز داد چون روزنهای موجود در بین لایه ها بزرگ و کوچک است و لایه ها رنگ های گوناگون به خود می گیرند و از این رو می توان سختی گوناگون آن را هم تمیز داد. عقیق دارای گونه های زیادی است که در زیر بیشتر آن ها آورده شده. در گذشته در اروپا به این کانی آخاتس (achates) گفته می شده که دیگر امروز به کار نمی رود (۲).
انواع عقیق را به گونه های زیر دسته بندی می کردند:
۱٫جگری2٫سفید3٫گل سرخی4٫زرد5٫آبی6٫سیاه7٫ابلق8٫دو رنگ
عقیق آبدارهیدروفان برای آبگون آمده _ حقیقت گونه ای اوپالی که به کندی آب خود را از دست داده باشد. آن را درون آب قرار داده و آب به خود جذب می کند و جلا و رنگ آن بهتر می شود و گاهی بازی با رنگ آن هم بهتر می گردد. گاهی شفافیت آن نیز بهتر خواهد شد. یا اوپال را درون روغنهای گوناگون جوشانده تا پدیده های بالا دوباره به دست آید و در ضمن برای مدت بیشتری ثابت خواهد ماند.
عقیق آتشینعقیق آذری. عقیق سرخ. عقیق آذرخشی. عقیق اخگری. کلسدون و یا عقیقی که دارای درون گیرهای گوتیت و یا لیموتیت است. این درون گیرها پس از تراش دامله ای رنگ و درخششی آتشگون از خود نشان می دهند. گونه های خوش آن در آریزونا پیدا می شود.
عقیق آتشین دریاچه علیاعقیق دریاچه علیا. نام نادرستی است برای شیشه مصنوعی که به اوپال می ماند.
عقیق آوندیعقیق با روزن هایی که طول آن سنگ را هم چون یک کانال یا دالان طی نموده و معمولا به وسیله مواد دیگر پر شده.
عقیق ابریکلسدون خاکستری روشن شفاف تا نیمه شفاف که دارای لکه های خاکستری پر رنگ ابرسان است.
عقیق اوروگواییعقیق اوروگوایی که از بخش ریو گراندوسول به دست می آید.
عقیق آیداریعقیق های ریز و کوچکی که در آیدار اوبر اشتاین آلمان تراش داده می شود.
عقیق بابا غوریخلنج. بابا غوری. خلنگ. عقیق چشمی. عقیقی که از لایه های گرد جزع (مهره یمنی) و کلسدون ساده پدید آمده باشد.