نقش چربی های رژیم غذایی در بروز بیماری های غیرواگیردار:

مصرف زیاد چربی ها در برنامه غذایی روزانه علاوه بر افزایش خطر بروز بیماری های قلبی-عروقب، با برخی از بیماری های مزمن دیگر نیز ارتباط دارد. چربی موجود در رژیم غذایی یکی از عوامل موثر در بروز و پیشرفت چاق و دیابت نوع 2 است. شواهد نشان می دهند که دریافت میزان بالای چربی، خطر ابتلا به سرطان های پستان، روده بزرگ و پروستات را افزایش می دهد. مصرف روغن زیتون (اسید اولئیک از گروه از گروه اسید های چرب غیر اشباع) خطر سرطان پستان در زنان را کاهش می دهد.

محدودیت چربی در رژیم غذایی با هدف کاهش کلسترول و تری گلیسرید خون:

جهت کنترل چربی های خون، چند توصیه کاربردی را جهت کاهش دریافت چربی های رژیم غذایی می توان ارایه کرد:

1- جایگزینی لبنیات کم چرب (شیر، ماست، پنیر و...) به جای لبنیات پر چرب. استفاده از گوشت های کم چرب به جای گوشت های پر چرب ( حذف پوست مرغ، حذف چربی های گوشت قرمز و...)

2- کاهش استفاده از محصولات گوشتی پر چرب

3- استفاده از مواد غذایی آب پز، تنوری،کبابی و پخته به جای مواد غذایی سرخ شده.

4- استفاده از روغن به مقدار کم در پخت مواد غذایی

5- استفاده از گوشت های سفید (ماهی و مرغ) به جای گوشت قرمز، سوسیس، جگر و...

6-کاهش مصرف مارگارین و روغن های نباتی جامد یا هیدروژنه شده.

7- استفاده از روغن های مایع به جای روغن های جامد.

 8- استفاده از روغن زیتون در برنامه غذایی.

9- کاهش مصرف غذاهای آماده به ویژه غذاهای سرخ کرده (پیتزا، سیب زمینی سرخ کرده، چیپس و...).

10- افزایش استفاده از میوه ها، سبزی ها، حبوبات، دانه ها و غلات در برنامه غذایی روزانه.

11- افزایش استفاده از نان سبوس دار ( نان سنگ، جو) به جای نان سفید (نان باگت، لواش)

12- کاهش استفاده از نان های روغنی.

13- کاهش مصرف امعاء و احشاء مرغ، گوسفند و گاو مانند: دل، جگر، کله پاچه، زبان، مغز و قلوه.

14- کنترل برچسب مواد غذایی جهت تعیین میزان و نوع چربی.

15- تفت دادن سبزی ها به جای سرخ کردن آن ها.

16- استفاده از بستنی میوه ای یا کم چرب به جای بستنی خامه ای.

17- جدا کردن چربی روی سطح سوپ ها و آب خورشت ها پس از سرد کردن آن.

18- خودداری از خرید گوشت چرخ کرده آماده به دلیل داشتن چربی زیاد.

19- تغییر نسبت در تهیه سس (روغن کمتر و آبلیمو یا سرکه بیشتر).

20- استفاده از آبلیمو آب غوره همراه با روغن زیتون و ماست به جای مایونز در سالاد.

21- استفاده کمتر از چربی ها در پخت شیرینی ها و غذاها.

مواد غذایی مضر برای افراد دارای سطح کلسترول خون بالا:

توصیه می کنیم که افراد جامعه برای حفظ سلامت خود از یک رژیم غذایی متنوع شامل میوه، سبزی، مواد غذایی کم چرب یا بدون چربی، غلات، حبوبات، دانه ها، مغزها و گوشت سفید استفاده کنند. در افرادی که کلسترول  خون بالا دارند، مصرف این مواد غذایی مجاز نمی باشد: مغز، جگر، دل، زبان، کله پاچه، قسمت های چرب انواع گوشت قرمزف گوشت چرخ کرده پر چرب، سوسیسف کالباس، گوشت غاز و اردک، شیر و ماست پر چرب (با چربی بیش از 2 درصد)، پنیر محلی، پنیر خامه ای، پنیر های چرب، بستنیف زرده تخم مرغ، سس مایونز، کره، دنبه، روغن حیوانی، روغن نارگیل، مارگارین، شیرینی خامه ای، شکلات، چبپس و غذا های سرخ کردنی.

اصول صحیح مصرف انواع روغن ها:

استفاده از حرارت بالا در هنگام طبخ، موجب ایجاد ترکیبات شیمیایی نامطلوب در روغن می شود.وقتی غلظت این ترکیبات زیاد باشد روغن کدر، بدبو و غلیظ می شود. حرارت باعث دود کردن روغن نیز می شود. بنابراین باید روغن با شعله کم حرارت داده شود و از مصرف روغن حرارت دیده پرهیز نمود.روغن مایع مخصوص سرخ کردنی  در مقابل حرارت پایدار است و از نقطه دود بالایی برخوردار است. اما این بدان معنی نیست که از این روغن چندین بار می توان برای سرخ کردن استفاده کرد. از روغن مایع مخصوص سرخ کردنی حداکثر 3-2 بار آن هم با فاصله زمانی کوتاه مثلأ در طول یک روز می توان استفاده کرد و پس از آن باید روغن را دور ریخت. به جای روغن جامد از انواع روغن مایع نظیر آمتابگردان، زیتون، سویا و یا مخلوط روغن های مایع استفاده شود. روغن مایع نسبت به حرارت، نور و هوا حساس است. روغن را باید در ظرف در بسته و دور از نور و حرارت نگهداری نمود. همچنین روغن مایع معمولی ، روغن زیتون، کره و مارگارین نسبت به حرارت مقاومت کمی دارند، بنابراین برای سرخ کردن  مواد غذایی مناسب نیستند. لازم است از حرارت دادن حلب یا قوطی روغن جامد به علت ایجاد ترکیب های سمی خودداری کنید.

روش های صحیح نگهداری روغن ها:

روغن های نباتی موجود در بازار شامل روغن نباتی مایع و روغن نباتی جامد هیدروژنه و روغن مخصوص سرخ کردنی می باشند که در وزن و حجم های مختلف در بسته بندی های قوطیقلزی و یا بطری پلی اتیلین و در مواردی شیشه ای وجود دارن که باید موارد ذیل را برای نگهداری آنان رعایت نمود:

1- ظروف بسته بندی روغن باید محکم و بی عیب باشد تا محتویات آن تا پایان مصرف به خوبی حفظ شود.

2- ظروف فلزی که مانع نفوذ نور به روغن می شوند بهتر از ظروف پلی اتیلن شفاف هستند. بطری پلی اتیلنی  یا شیشه ای حاوی روغن نباید در معرض نور قرار بگیرند زیرا نور باعث تسریع فساد روغن می شود.

3- مجاورت با هوا، رطوبت و فلزاتی مانند آهن و مس نیز فساد روغن را تشدید می کند بنابراین بسته بندی روغن باید کاملأ غیر قابل نفوذ باشد. با توجه به نقش هوا، حرارت و نور در تند شدن روغن ها، روغن ها باید در محل خشک، خنک و دور از نور نگهداری شوند. زیرا مصرف روغن های تند شده خطر ابتلا به بیماری های قلبی- عروقی و سرطان را افزایش می دهندو به این دلیل باید از مصرف روغن های تند شده خودداری کرد. حتی الامکان پس از باز شدن درب روغن، آن را در یخچال یا در جای خنک نگهداری نمایید.

4- مواد غذایی چرب مانند غذاهای حاوی چربی فراوان، چیپس، بیسکویت و... باید در محل خشک و خنک و دور از نور و هوا نگهداری شود و یا در ظروف مناسب در یخچال نگهداری شود. به طور کلی مصرف این نوع محصولات را باید محدود کرد.

5- درب ظرف روغن را پس از هر بار استفاده باید بست و در جای خنک و دور از نور نگهداری نمود.

6- به منظور پیشگیری از فساد روغن ها حتی الامکان باید روغن های کمحجم خریداری نمود (یک لیتری).